Những hạt nhân xinh đẹp này chịu trên nó rất nhiều chi phí. Năm 2018 mình mua vườn và chịu chi phí trong nửa năm cuối. Năm 2019 mình chịu toàn bộ chi phí, thuê người làm nhiều vì ba mấy đứa nhỏ không đủ kinh nghiệm cũng như sức khỏe để làm.
.jpg)
Thật bất ngờ khi nhìn vào bảng chi phí mặc dù công của tụi mình đã được tính vào đó (như công thuê người lao động trung bình 200.000/ngày). Nếu bán nhân cà phê theo giá 33k/kg thì trung bình mỗi tháng cả nhà mình kiếm được 2,5 - 2,7 triệu đồng. Cả mình và ba của mấy đứa nhỏ đều... mất hồn trong vài giây.
Xem ra tụi mình đang ở trong một hoàn cảnh khắc nghiệt hơn cả những hộ nông dân bình thường ở đây. Bởi lẽ vườn cà phê lâu năm (chất lượng cà phê thơm ngon hơn theo đánh giá của nhiều chuyên gia) cho năng suất thấp, trồng theo hướng hữu cơ năng suất thấp. Nếu trồng giống mới và theo hướng công nghiệp năng suất cao hơn nhiều, mặc dù giá nhân thị trường thấp nhưng sản lượng cao và diện tích rộng bù vào. Tuy nhiên, họ cũng "khổ" lắm vì công sức họ bỏ ra, sức khỏe về già chưa biết thế nào. Nếu thuê người chăm sóc vườn cà phê thì họ dành thời gian để chăn nuôi hoặc làm thêm công việc khác. Tụi mình có phòng khám nhưng số người đến khám hiện nay chỉ khoảng 4-6 người/ tuần, lớp dạy tiếng Anh chưa mở lại do dịch CoV. Wow...
Vừa rồi mình đi đăng ký thuế, người ta hướng dẫn mình khai thu nhập của hộ kinh doanh của mình tối thiểu là 12 triệu/tháng, đóng thuế là... Về nhà mình cứ suy nghĩ mãi, gọi điện lại cho phòng thuế:
- Anh ơi, làm sao em kiếm được chừng đó tiền để đóng thuế. Bao nhiêu người trong số người thân và người quen của em sẽ mua? Một năm một người uống tối đa 9kg cà phê bột, bao nhiêu trong số đó sẽ mua uống cả năm? Em chào hàng ở quán cà phê, đâu phải chào hàng là người ta mua liền. Em rao bán sỉ trên mạng đâu phải có người mua liền. Đó là chưa kể số vốn em đầu tư máy móc, dụng cụ, chi phí đăng ký kiểm nghiệm, v.v... Có khi em lỗ chứ đừng nói có lời.
- Thôi, em nói vậy anh hiểu rồi. Tuần sau em lên đây điều chỉnh lại.
Chỉ còn hơn 1 tuần nữa là có kết quả kiểm nghiệm chất lượng, mình có thể giới thiệu cà phê của mình một cách trân trọng nhất với sự chuẩn bị kỹ nhất. Vấn đề là bán giá bao nhiêu? Thật không đơn giản. Khi mình chọn cho bạn của mình loại chất lượng nhất, pha theo gu uống của bạn, thì mình phát hiện ra rằng bạn không cần loại ngon nhất, bạn chỉ cần cà phê an toàn không hóa chất và giá mềm. Khi mình báo giá bán sỉ cho quán, một người bạn bảo rằng: "Ồ, thế thì không cao". Chuyện này làm mình nhớ có một người bán cà phê hữu cơ, 1 ly double giá 12-15k, 1 người khách uống vào bảo giá này thì chắc chắn không phải cà phê hữu cơ. Sau này mình tìm hiểu sâu vào và hiểu rằng, người ta phải bán giá thấp mới bán được số lượng nhiều, mới đủ trang trải chi phí cuộc sống cả nhà, còn cà phê chất lượng cao của họ thì họ bán "đắt xắt ra miếng" dành cho những ai biết thưởng thức và tất nhiên họ làm số lượng ít thôi.
Không có bao nhiêu hộ nông dân ở Việt Nam dám làm cà phê hữu cơ vì họ không chịu nổi sự khắc nghiệt đó, thà cứ sản lượng thế này, luôn có nhu cầu mua, mỗi lần bán là bán mấy tấn. Nhớ lúc mình khoe với hàng xóm:
- Có người đặt mua 1kg rồi đó. Mà chị chưa đăng bán gì cả. (cười)
- Cái gì? Bán được 1kg hả? (cười haha)
Dù hoàn cảnh là thế mình cũng không sợ. Trong người mình có "tính đại bàng", tức là thấy bão thì bay tới bão, mượn lực trong tâm bão để lướt đi nhanh, không cần dùng sức để đập cánh.
